Yunona and Avos

Κάτι με έπιασε σήμερα, μια νοσταλγική διάθεση. Κάτι τέτοια βράδια μου αρέσει ιδιαίτερα να βλέπω ταινίες από παλιό σοβιετικό κινηματογράφο. Ήταν μια περίοδος στην ιστορία του, κάπου ανάμεσα στα τέλη του '60 μέχρι μέσα του '80 που ήταν πραγματική χρυσή. Γυρίζανε ταινίες όλων των στυλ, με καταπληκτικά σενάρια και εξαιρετικούς ηθοποιούς. Ζούσες μαζί τους την ιστορία, γελούσες, ανησυχούσες και έκλαιγες.

Έτσι, καθώς έψαχνα τι ταινία θα ταίριαζε στην νωχελική μου διάθεση, θυμήθηκα μια ροκ-όπερα (ή μάλλον σύγχρονη όπερα την είχαν ονομάσει, γιατί το 83' όταν ανέβηκε πρώτα στο θέατρο η ροκ-μουσική ήταν απαγορευμένη στην Σοβιετική Ένωση), που συχνά-πυκνά ανέφερε ο μπαμπάς μου. Έλεγε ότι έπρεπε να το δω οπωσδήποτε και πάντα το ανέβαλλα, όπως συμβαίνει συχνά. Ο τίτλος της ήταν Yunona and Avos, ονομασία που συνειρμικά μου έφερνε στο μυαλό ένα ερωτευμένο ζευγάρι, την Yunona και τον Avos, σαν να λέμε Ρωμαίος και Ιουλιέτα ή Τριστάνος και Ιζόλδη.

Έπεσα όμως λίγο έξω. Yunona και Avos ήταν ονόματα δύο ρωσικών πλοίων. Το σενάριο βασίζεται σε πραγματική ιστορία η οποία ξεκινάει το 1806. Ο 42χρονος κόμης Riazanov, που στο παρελθόν έχει χάσει τη γυναίκα του, συνειδητοποιεί πως πλέον του έχει μείνει μόνο ή πατρίδα του και μετά από χρόνια καταφέρνει να πείσει τον αυτοκράτορα να του επιτρέψει να υπηρετήσει τη χώρα του ξεκινώντας ένα ταξίδι για το γύρω του κόσμου. Αφού παίρνει την άδεια, φεύγει με τα δυο πλοία προς της ακτές της Αμερικής. Κάποια στιγμή φτάνει στην Καλιφόρνια, η οποία τότε ήταν στην ισπανική κατοχή. Εκεί γνωρίζει την κόρη του κυβερνήτη, Conchita και των μέλλοντα σύζυγό της Federico. Στην γιορτή για τα δεκαταέκτα γενέθλια της Conchita οι δυο τους ερωτεύονται και την επόμενη νύχτα ο κόμης έρχεται στην κρεβατοκάμαρα της κοπέλας όπου εκείνη προσεύχεται και ακολουθεί νύχτα πάθους. Όμως ο κόμης πρέπει να αναχωρήσει από την Καλιφόρνια και οπωσδήποτε να συνεχίσει το ταξίδι του εντός ολίγων ημερών. Ο ιερέας στον οποίο εξομολογήθηκε η Conchita "την αμαρτία" της, το μετέφερε στον Federico ο οποίος κάλεσε τον Riazanov σε μονομαχία. Ο Federico τραυματίζεται θανάσιμα και πριν πεθάνει ζητάει από τον Riazanov να παντρευτεί την Conchita για να την σώσει από τον δημόσιο εξευτελισμό. Πριν αναχωρήσει ο Riazanov και η Conchita αρραβωνιάζονται και εκείνος βιάζεται να επιστρέψει πίσω στην πατρίδα του για να πάρει άδεια από την ορθόδοξη εκκλησία να παντρευτεί καθολική. Όμως στο ταξίδι του αρρωσταίνει βαριά και πεθαίνει. Η Conchita μαθαίνει μόνο κάποιες αόριστες πληροφορίες και αρνείται να το πιστέψει αποφασίζοντας να τον περιμένει. Τελικά, περιμένει 35 ολόκληρα χρόνια ώσπου κάποιος Άγγλος ταξιδιώτης επιβεβαιώνει το τι έχει συμβεί. Τότε εκείνη που πλέον έχει φτάσει τα 52 παίρνει την απόφαση να μπει σε μοναστήρι.

Σε όλη την ταινία υπήρξαν δυο σκηνές που με εντυπωσίασαν. Η μια είναι όταν οι δυο τους κάνουν έρωτα. Η ταινία είναι γυρισμένη από θεατρική παράσταση και η συγκεκριμένη σκηνή είναι λίγο ατμοσφαιρική. Και επειδή είναι κάπως δύσκολο να το περιγράψω θα ανεβάσω το βιντεάκι ( δε μπόρεσα να κόψω μονό το κομμάτι που ήθελα οπότε μόνο τα πρώτα 4 λεπτά είναι σχετικά). Μου άρεσε πως ο σκηνοθέτης κατάφερε να αναδείξει την ερωτική πράξη χωρίς να την δείξει στην ουσία. Δεδομένου ότι το έργο ανέβηκε πριν από 25 χρόνια σε μια χώρα όπου η λογοκρισία κυριαρχούσε σε όλους τους τομείς νομίζω ήταν μια πολύ ωραία προσέγγιση.

Η δεύτερη είναι ακριβώς μετά τον αρραβώνα τους, λίγο πριν φύγει ο Riazanov, όταν αποχαιρετά την κοπέλα, ουσιαστικά για πάντα. Ακολουθεί η επόμενη σκηνή μαζί με το καταπληκτικό τραγούδι τους. Βάζω πιο κάτω την μετάφραση.

Riazanov: Θα με ξυπνήσεις τα χαράματα,
θα βγεις ξυπόλυτη να με ξεπροβοδίσεις
Ποτέ δεν θα με ξεχάσεις
Ποτέ δεν θα με ξαναδείς

Conchita: (Spanish)
Riazanov: Εκείνη...κλαίει?
Μεταφραστής: Όχι, το αντίθετο. Λέει: "Το ξέρω. Όσο πιο σύντομα φύγεις, τόσο πιο γρήγορα θα είσαι πίσω για να ενωθούμε αιώνια. Πόσο δεν θέλω να φύγεις! Πόσο πολύ θέλω να φύγεις σύντομα! Πάρε με, αγαπημένε μου, μαζί σου. Θα είμαι τα πανιά στο ταξίδι σου και με την καρδιά μου θα προβλέπω την καταιγίδα. Νομίζω πως σε χάνω..."

Riazanov: Μέσα στον πυρετό της αρρώστιας
Δεν θα σκέφτομαι πλέον το ταξίδι και το χρήμα
Δεν θα σε ξεχάσω ποτέ
Και πλέον δεν θα σε ξαναδώ

Conchita: Yo te quero, te amo!
Μεταφραστής: Λέει ότι...
Riazanov: Δεν χρειάζεται! Το κατάλαβα!!!

Conchita: Καλύπτοντάς σε από την αρρώστια
Θα σκεφτώ "Θεέ μου, παντοδύναμε!"
Ποτέ δεν θα σε ξεχάσω
Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ

Μαζί: Και θα τρεμουλιάσουν κάπου στο ανόητο ύψος
Δυο φράσεις που ήρθαν από το πουθενά
Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ
Ποτέ δεν θα σε ξεχάσω

Riazanov: Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ
Conchita: Ποτέ δεν θα σε ξεχάσω

Riazanov: Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ
Conchita: Ποτέ δεν θα σε ξεχάσω

Riazanov: Ποτέ δεν θα σε ξεχάσω
Conchita: Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ

Riazanov: Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ
Conchita: Ποτέ δεν θα σε ξεχάσω
Riazanov: Ποτέ δεν θα σε ξαναδώ

Το αποκορύφωμα είναι το τελευταιο κομμάτι, από εκεί όπου ο Riazanov βγάζει από το κεφάλι της κοπελας την καθολική δαντελένια εσάρπα και της δένει ένα απλό μαντίλη με των τρόπο που το δένανε οι απλές κοπέλες στην Ρωσία εκείνη την εποχή. Είναι απλός απίστευτη η ερμηνεία, βλέπεις στο πρόσωπό του πόσο πολύ υποφέρει...Σε αγκίζει μέχρι το βάθος της ψυχής! Όσες φορές είδα το βεντεάκι τόσες έκλαψα...

Από ότι διάβασα κάπου το 2000 οι δυο ερωτευμένοι τελικά ενώθηκαν σε μια συμβολική πράξη. Ο σερίφης της μικρής καλιφορνέζικης πόλης στην οποία βρίσκεται ο τάφος της Conchita έφερε στο Κρασνογιάρσκ όπου είναι θαμμένος ο Riazanov μια χούφτα χώμα από τον τάφο της και ένα τριαντάφυλλο για να τα ακουμπήσει στον λευκό σταυτό στον οποίο από την μια μεριά έχει χαραχθεί "Δεν θα σε ξαναδώ ποτέ" και από την άλλη "Δεν θα σε ξεχάσω ποτέ"